Over Fort bij Spijkerboor

HEt Fort en de stelling

Fort bij Spijkerboor is een van de grootste forten van de Stelling van Amsterdam. Het werd gebouwd als verdediging van de Beemsterringvaart en het Noord-Hollands Kanaal met de daarlangs lopende dijkwegen. Het verdedigbaar aardwerk was in 1896 klaar en het fort werd in 1913 opgeleverd.

Wat het fort bijzonder maakt, is dat het uit twee verdiepingen bestaat. Ook het dubbelloops snelvuurkanon uit 1911 in de pantserkoepel is zeldzaam. Het is een van de twee bewaard gebleven pantserkoepels in de hele Stelling. Fort bij Spijkerboor deed verschillende keren dienst als gevangenis; tijdens de Tweede Wereldoorlog als noodgevangenis voor zwarthandelaren, na de oorlog zaten in het fort Nederlanders opgesloten die met de Duitse bezetter hadden samengewerkt. Uit die tijd dateren ook de tralies. Vanaf 1947 werden dienstweigeraars voor Nederlands-Indiƫ in het fort ondergebracht. Daarna werd het fort gebruikt door onder andere de Engelse Royal Air Force.

Theetuin Fort Spijkerboor - Fort bij Spijkerboor gevel
Theetuin Fort Spijkerboor RAF keuken en Fortwachterswoning

Van RAF keuken naar theetuin

Van 1952 tot 1958 stond er bij Fort bij Spijkerboor een luchtvaartbaken van de Royal Air Force. Deze zenders waren nodig voor een goede vliegverbinding tussen de Engelse vliegvelden in Noord-Duitsland en Engeland. De RAF maakte gebruik van ruimten in het fort en van de fortwachterswoning. Zij bouwden ook een keukenuitbreiding aan de fortwachterswoning. In deze RAF keuken is de huidige keuken van de theetuin gevestigd.

Stay Behind

Na de Tweede Wereldoorlog werden in het grootste geheim twee Stay Behind organisaties opgericht. Zij troffen tijdens de Koude Oorlog voorbereidingen voor verzetsacties en inlichtingen om bij een volgende bezetting beter voorbereid te zijn. Dit netwerk opereerde landelijk en maakte waarschijnlijk ook van Fort bij Spijkerboor gebruik. Het werd als uitvalsbasis gebruikt bij oefeningen op de Noord-Hollandse kust. In 1992 werden de Stay Behind organisaties opgedoekt. Onderzoekers zijn nog druk bezig om meer over de werkzaamheden van deze lang geheim gebleven organisaties te weten te komen.

Fort bij Spijkerboor is van medio april tot september regelmatig geopend op zondagen van 11.00 – 15.00 uur. Het is altijd mogelijk om een wandeling rond het fort te maken. 

In 2023 is het fort niet meer open voor bezichtiging. Zodra de data van 2024 bekend zijn zullen we ze hier publiceren.

Theetuin Fort Spijkerboor - Fort bij Spijkerboor gevel

Waar bent u naar op zoek?

Zoek